Colegio Oficial de Médicos de A Coruña

Queremos informarlle que desde o próximo día 1 de outubro a Fundación para a Formación do Consello Xeral de Colexios Oficiais de Médicos ( CGCOM) abre o curso “Rastrexo COVID-19, vixilancia epidemiolóxica de casos e contactos”; a información e o acceso ao mesmo pódense conseguir nesta dirección: https://www.ffomc.org/intro_ Rastreadores

O CGCOM quere, con esta iniciativa, facer unha contribución ás accións necesarias para a loita contra a pandemia. O control das cadeas de contaxio é esencial, e para iso fan falta persoas adestradas.

Un dos programas formativos para “ rastreadores”, quizais o de maior nivel mundial, é o que ofrece a Escola de Saúde Pública “ Bloomberg” da Universidade Johns Hopkins; a súa formación é moi práctica, presenta vídeos con casos e situacións habituais e destila o gran coñecemento e experiencia da saúde pública norteamericana na epidemiología de campo. Por iso elixiuse este curso para traducilo e adaptalo ao castelán, e contouse desde o principio coa colaboración activa e entusiasta dos profesores desta Universidade.

Na devandita adaptación, empregamos epidemiólogos e salubristas, así como actores que representaron, con guións axustado ao noso marco cultural, as gravacións de entrevistas entre rastreadores, enfermos e contactos do curso orixinal.

Pensamos que o curso debería estar aberto a calquera profesional e traballador sanitario que quixese facelo; e ofrecelo nun formato “a distancia, aberto e auto-administrado” igual que o do curso orixinal ( MOOC = MassiveOnline Open Course). Nesta modalidade calquera persoa interesada entra no Campus Virtual, inscríbese e comeza a estudar as Unidades Didácticas ao seu propio ritmo; tras superar un exame, pode obter inmediatamente o diploma acreditativo.

E para que fose realmente accesible, o CGCOM promoveu que fose completamente gratuíto, para o que investiu os seus propios recursos, e recibiu o patrocinio de Pfizer.

Tamén quixemos que as autoridades sanitarias coñecesen e implicásense neste proxecto. A colaboración da Dirección Xeral de Saúde Pública, Calidade e Innovación foi rápida e xenerosa: achegaron unha Unidade Didáctica para explicar o marco regulatorio e organizativo do control de casos e contactos en España, e mostraron oficialmente o apoio e recoñecemento a esta iniciativa.

A nosa enorme preocupación polo estancamento na loita contra a pandemia de COVID-19, e a sobrecarga que está a supoñer para os centros, servizos e profesionais sanitarios, impúlsanos a desenvolver esta iniciativa, que mostrará todo o seu potencial cando se mobilicen recursos que poidan apoiar a sistemática e calada tarefa de localizar casos e contactos, informar e persuadir ás persoas de que cumpran os illamentos e corentenas, apoiar aos pacientes en momentos difíciles, e axudar a mobilizar recursos que fagan soportables as situacións máis precarias.

 

Ao Colexio Oficial de Médicos da Coruña chegou información e expuxéronselle dúbidas relativas á actitude para seguir, por parte dos médicos, #ante as solicitudes de emitir certificados ou informes que xustifiquen o absentismo ás clases dos escolares, motivado por hipotéticos antecedentes que impliquen unha especial sensibilidade ou vulnerabilidade #ante un posible contaxio do COVID-19.

 

En España o ensino é obrigatoria entre os 6 e os 16 anos. Como non podería ser doutra maneira, as sociedades actuais conceden gran importancia á educación que reciben os seus mozos, na convicción de que dela dependen tanto o benestar individual como o colectivo.

 

Para a sociedade, a educación é o medio de transmitir e, ao mesmo tempo, de renovar a cultura e o acervo de coñecementos e valores que a sustentan, de extraer as máximas posibilidades das súas fontes de riqueza, de fomentar a convivencia democrática e o respecto ás diferenzas individuais, de promover a solidariedade e evitar a discriminación, co obxectivo fundamental de lograr a necesaria cohesión social.

 

Por iso, non ten nada de estrañar que os organismos internacionais, como a UNICEF, a UNESCO ou a OMS, fixesen eco, e dado a voz de alarma, sobre o impacto que ten o peche dos centros educativos nas oportunidades de crecemento e desenvolvemento de nenos, nenas e adolescentes e na xeración en consecuencia de desigualdades sociais.

 

Por iso é polo que no noso país estableceuse que é necesario retomar de forma prioritaria a actividade educativa presencial pero adoptando unha serie de medidas de prevención, hixiene e promoción da saúde fronte ao COVID-19 que garantan que a mesma se realiza da maneira máis segura posible.

 

Non levar aos fillos ao colexio de forma preventiva e por decisión propia non está recollido no ordenamento xurídico español e, por tanto, podería aplicarse o protocolo de absentismo e actuar os Servizos Sociais e ata a Fiscalía.

 

No relativo aos certificados e informes médicos cabe lembrar que a Lei 41/2002, do 14 de novembro, básica reguladora da autonomía do paciente e de dereitos e obrigacións en materia de información e documentación clínica, no seu artigo 22 establece que todo paciente ou usuario ten dereito a que se lle faciliten os certificados acreditativos do seu estado de saúde.

 

En leste mesmo sentido, o Código de Deontología Médica, no seu artigo 20, recolle que cando cumpra ou o paciente solicíteo, é deber do médico proporcionar un informe ou un certificado sobre a asistencia prestada ou sobre os datos da historia clínica.

 

A palabra “certificar” quere dicir etimológicamente “dar fe”, é dicir, afirmar, dar por certo algo. Así, enténdese que un certificado ou certificación é un documento no que se asegura a verdade dun feito e, no noso contexto, fai referencia ao estado de saúde ou de enfermidade dunha persoa. Iso quere dicir que na súa redacción unicamente deben constar datos obxectivos, relativos ao estado de saúde ou de enfermidade, e non teñen porque incluír argumentos valorativos ou especulativos como poden ser ao aptitude ou capacidade para realizar unha determinada tarefa.

 

Por tanto, non é unha competencia, nin responsabilidade, dos médicos de atención primaria nin hospitalaria xustificar as faltas escolares. @Dicha faltas só poden ser autorizadas ou xustificadas polos seus titores legais. Os pais, que son quen exerce a patria potestade, son os únicos responsables das accións dos seus fillos menores. Por iso é da súa competencia emitir unha declaración responsable ou informe xustificativo da devandita ausencia ao centro educativo. Por último, en ningún caso corresponde ao médico establecer se un escolar pode ou non asistir ao seu centro docente, dita medida compételle ás autoridades educativas e sanitarias.

 

Conclusión:
O médico, a instancia de parte, debe redactar un certificado ou un informe no que se detalle a saúde ou a enfermidade do interesado, pero non está obrigado a emitir un xuízo acerca da aptitude ou idoneidade (ou o contrario) para levar a cabo unha determinada tarefa (neste caso a xustificación do absentismo escolar).

Ante as recomendacións efectuadas por algúns médicos que negan a existencia da covid-19 e da validez dos test PCR, opóñense ás medidas adoptadas polas autoridades sanitarias como o uso de máscaras, a corentena, o illamento e confinamento e a distancia física, e rexeitan o desenvolvemento das vacinas para combater a pandemia, a Xunta Directiva do Colexio Oficial de Médicos da Provincia da Coruña vese na obrigación ética e legal de facer público o seguinte comunicado:

1.- A actitude destes médicos negacionistas constitúe unha grave irresponsabilidade e supón un grave perigo para a saúde pública.

2.- A difusión destas mensaxes, contrarios á boa práctica médica e á evidencia científica, crea unha intolerable alarma social, nun contexto agravado pola situación de emerxencia e excepcionalidade na que nos atopamos.

3.- Estas condutas violan as normas deontolóxicas da profesión médica e, por tanto, son merecedoras da correspondente sanción.

4.- Os Colexios Profesionais son corporacións de dereito público, amparadas pola lei e recoñecidas polo Estado, con personalidade xurídica propia e plena capacidade para o cumprimento dos seus fins.

5.- Por iso, ao amparo do disposto no artigo 1 da Lei 2/1974 do 13 de febreiro sobre Colexios Profesionais, e no artigo 10 da Lei 11/2001 do 18 de setembro de Colexios Profesionais da Comunidade Autónoma de Galicia, o Colexio Oficial de Médicos da Provincia da Coruña advirte que procederá á apertura de información previa contra os colexiados que incorran en tales accións, e no seu caso, á posterior incoación de expediente disciplinario por presuntas infraccións do Código de Deontología Médica.

6.- Todo iso, sen prexuízo das posibles responsabilidades penais en puidesen incorrer devanditos colexiados con tales actuacións, que se poñerían, no seu caso, en coñecemento da Fiscalía para que valore a presunta comisión de delitos contra a saúde pública ou calquera outros.